6 kwestii, które warto wiedzieć o kwocie wolnej od podatku

Kwota wolna od podatku od 2008 roku wynosi 3091 zł. Wzbudza to wiele kontrowersji – głównie ze względu na jej (nikłą) wysokość w porównaniu do innych krajów unijnych. Nie zmienia to faktu, że kwota wolna obniża zobowiązania wobec fiskusa. Oczywiście, nie każdemu podatnikowi.

Poniżej przedstawiamy 6 istotnych kwestii, które warto wiedzieć o kwocie wolnej od podatku.

1. Nie każdy przedsiębiorca może korzystać z kwoty wolnej od podatku

Kwota wolna od opodatkowania przysługuje tylko osobom korzystającym z zasad ogólnych (skali podatkowej). Podatek liniowy, ryczałt i karta podatkowa nie dają prawa do obniżania podatku dochodowego rozliczając kwotę wolną. Czy to ma duże znaczenie?

Wszystko zależy od indywidualnej oceny opłacalności danej formy opodatkowania. Np. dla podatku liniowego brak kwoty wolnej od podatku m.in. sprawia, że podatek liniowy zwykle staje się opłacalny, gdy osiąga się dochód na poziomie 100 tys. zł rocznie (mimo że teoretycznie mógłby być opłacalny już od kwoty 85 528 zł, czyli od drugiego progu podatkowego).

Z kolei karta podatkowa i ryczałt oferują niektórym przedsiębiorcom bardzo niskie stawki (lub kwoty) podatku. Jeśli podatek jest wyjątkowo niski, to brak kwoty wolnej może już nie mieć większego znaczenia.

6 kwestii, które warto wiedzieć o kwocie wolnej od podatku

2. Twój dochód nie przekracza kwoty wolnej? I tak składasz zeznanie roczne

Każda osoba, która w danym roku uzyskała jakikolwiek przychód podlegający opodatkowaniu ma obowiązek złożyć zeznanie roczne. Co ciekawe, dla niektórych osób ten obowiązek tylko z pozoru jest kłopotem.

Niektóre osoby, np. pracujące na umowach cywilnoprawnych, płacą w trakcie roku podatek (za pośrednictwem pracodawców) mimo prawa do kwoty wolnej od opodatkowania. Wówczas taka osoba uzyska zwrot zapłaconego podatku, który wyniknie z zeznania rocznego.

3. Przedsiębiorca zwykle obniża pierwszą zaliczkę na podatek dochodowy

Przy okazji warto wiedzieć jak się ma kwota wolna do obliczania zaliczek na podatek dochodowy w firmach rozliczających podatek na zasadach ogólnych. Pewnie zauważyliście, że zwykle pierwsza w danym roku zaliczka na podatek jest wyraźnie niższa od pozostałych. Za ten fakt odpowiada właśnie kwota wolna.

Przedsiębiorcy rozliczający się według skali podatkowej mogą skorzystać z kwoty zmniejszającej podatek, która wynosi 556,02 zł. Skąd się wzięła? To po prostu 18% z 3091 zł – po zaokrągleniu wychodzi to nieco ponad 556 zł. Tę kwotę można odjąć od podatku i prowadząc działalność standardowo robi się to jednorazowo, na początku roku.

Nieco inaczej jest w przypadku etatu. Pracodawca rozlicza pracownikowi kwotę wolną od podatku odejmując ją od podatku pracownika nie jednorazowo, a regularnie (co miesiąc, jako 1/12 z 556,02 zł).

4. Każdemu podatnikowi przysługuje tylko jedna kwota wolna od podatku

Osoby, które jednocześnie pracują na etacie i prowadzą firmę muszą pamiętać, aby nie obniżyć sobie podatku „za bardzo”. Każdemu podatnikowi przysługuje tylko jedna kwota wolna. Jeśli ktoś pracuje na etacie to pracodawca standardowo pomniejsza jego podatek według powyższych zasad. Przedsiębiorca nie można tej czynności powtórzyć rozliczając firmę. Musi dokonać wyboru.

Jeśli przedsiębiorca założy firmę w trakcie pracy na etacie, to powinien zgłosić ten fakt pracodawcy. Pracodawca przestaje pomniejszać podatek pracownika o kwotę wolną od podatku, a przedsiębiorca rozpoczyna odliczanie tej kwoty w ramach prowadzonej działalności. Jeśli firma została zarejestrowana w trakcie roku, to pracodawca już odliczył część kwoty wolnej od podatku od pensji pracownika.

W takiej sytuacji przedsiębiorca powinien wyliczyć, ile jeszcze pozostało do odliczenia i kwotę wolną od podatku w takiej niepełnej wysokości rozliczyć do końca roku w ramach prowadzonej działalności.

5. Kwota wolna rośnie, mimo że powoli

Na koniec nieco historii i kontekstu. W Polsce kwota wolna od podatku obowiązuje od 2000 roku i wynosiła wtedy 2295,79 zł. Jak widać, nieszczególnie wzrosła przez kolejne 13 lat.

Np. w latach 2003-2006 wynosiła 2789,89 zł, a na poziomie 3091 zł zatrzymała się aż 5 lat temu. Już wiadomo, że w 2014 wysokość kwoty wolnej od podatku również pozostanie bez zmian.

6. Każdy kraj unijny ma inną wysokość kwoty wolnej od podatku

Wspólnota unijna nie zarządziła jednej kwoty wolnej od podatku we wszystkich zrzeszonych krajach, a różnice pod tym względem są kolosalne. Jakie? Przykładowo w Austrii można zarobić 46 tys. zł nie płacąc podatku. W Wielkiej Brytanii 41 tys. zł, w Niemczech ok. 34 tys. zł, a we Francji ponad 25 tys. zł. Cóż, nasze 3091 zł wyglądają w tym kontekście bardzo mizernie.

Czy jest jakieś pocieszenie? Jest. Oczywiście w Polsce ostateczna kwota podatku do zapłaty zależy od wielu czynników, nie tylko kwoty wolnej. Dostępne są rozmaite ulgi (m.in. ulga na dziecko), a także opcja odejmowania od podatku zapłaconych składek zdrowotnych.

Co ciekawe, niedawno pojawił się pomysł, aby wysokość kwoty wolnej uzależnić od… liczby posiadanych dzieci. Takie rozwiązanie miałoby zastąpić ulgę na dzieci.

Załóż bezpłatne konto i korzystaj!

  • Dzwoń do księgowych inFaktu – kiedy tylko potrzebujesz
  • Czytaj przydatny newsletter
  • Testuj księgowość online i fakturowanie – za darmo!

Załóż konto